Đa số mọi người ai cũng bị chi phối bởi lòng tham đắm và sợ hãi. Khi bạn ngồi với một người đang hấp hối, đừng cố chối bỏ bất kỳ một khía cạnh nào của kinh nghiệm đó cả. Một bậc thầy chân chính có mặt chỉ để làm hiển lộ một chiều không gian sâu lắng, có sẵn ở trong bạn.
Cùng trường hợp đó thì người khác lại trở nên giận dữ, lớn tiếng tranh luộn gay gắt bảo vệ cho mình. Vì quả thực chẳng có gì có tính chất cá nhân trong nỗi khổ của con người. Khi bạn không còn nhận ra được bản chất cao quý ở trong mình, thì bất kỳ điêề gì bạn làm, cuối cũng sẽ tạo thêm khổ đau, cho chính mình và cho kẻ khác.
Làm như thế thì vô tình làm cho tự ngã, cảm nhận về “cái Tôi” rất sai lầm ở trong bạn thân ta càng mạnh hơn. Vì khi đã nhận thức được tình trạng này, tự nhiên bạn sẽ biết mình phải làm gì để mang lại sự chuyển hoá và tự do cho chính mình. Khi bạn bước vào Phút Giây Hiện Tại, là bạn đang bước ra khỏi những tình huống đang có ở trong tâm trí bạn.
Khi bạn đi ngang qua một khu rừng nguyên sinh, chưa bị ô nhiễm hay xâm phạm bởi con người, bạn không chỉ có cảm nhận rằng đời sống chung quanh rất giàu có và đa dạng. (53) Hãy nhìn những bông hoa kia, xem chúng có mặt và chấp nhận đời sống sâu sắc như thế nào: Tương tự như thế, Chúa Jesus cũng đã từng nói: “Con hãy nhìn những bông hoa huệ kia, chúng không loay hoay mà cũng chẳng nhọc nhằn”, có nghĩa là chúng an trú trong trạng thái an nhiên tự tại. Đa số, vì sợ hãi, người ta thường tránh né vấn đề sống, chết của mình, nhưng nếu bạn không nao núng và dám đối diện với sự thực rằng thân thể bạn rất chóng hoại tàn và có khả năng biến hoại bất kỳ lúc nào, thì bạn sẽ không còn tự đồng hoá mình, dù ít hay nhiều với thân thể và tỉnh cảm của mình, hay với “cái Tôi” giả dối của bạn.
Ví dụ khi trong ta bỗng nhiên có một cảm giác trống vắng, cô đơn đang biểu hiện, phản ứng không thể cưỡng lại ở trong ta đi tìm quên qua sự chìm đắm trong một thú vui nào đó như dục tình, bài bạc, rượ chè,…để lấp đầy khoảng trống củat sự cô đơn đó. Bạn chính là nhận thức, là Cái Biết đó, mà không phải là thứ tâm thức đã bị ô nhiễm - tức cảm giác nhàm chán - vừa được bạn nhận biết. Qua sự kiện khi tự cho rằng mình luôn luôn đúng (28), bạn sẽ cảm thấy mình vượt trội hơn người khác, do đó bạn càng củng cố thêm cảm nhận về chính mình.
Hoàn cảnh của bạn hiện giờ đang như thế. Khi bạn nhận thức được điều này, bạn sẽ nhận ra rằng mình có tự do để buông bỏ sự phản khán một cách vô vọng (46), trạng thái thường xuyên có sự xung đột, đấu tanh ở nội tâm, với những gì đang hiện diện trong phút giây này. Sự thông thái chân chính hoạt động một cách im lặng.
Cái Chết không phải là đối cực của đời sống. Rốt cùng bạn sẽ không chịu trách nhiệm cho cuộc đời mình cho đến khi nào bạn chịu trách nhiệm cho phút giây này – Phút Giây Hiện Tại. Thói quen suy tư của chúng ta, khi được khuyếch đại qua khoa học và kỹ thuật, mặc dù tự thân điều đó không tốt mà cũng không xấu, cũng bắt đầu có tính huỷ diệt vì loại suy tư phát sinh từ trong đó không có gốc rễ từ ý thức.
Nhưng đó chính là cái Biết sâu sắc phát sinh từ một hành động đơn thuần là đặt sự chú tâm của mình một cách hoàn toàn vào một người hay một vật. Căn bệnh trầm kha nhất của con người là: hay bị cuốn hút vào trong những suy tư , lo sợ vản vơ ở trong mình. Bất kỳ một tiếng ồn đáng ghét nào cũng đều hữu ích như sự lặng yên.
Trong những truyền thống tâm linh cổ điêể, cái đó được gọi là Bản chất Thượng Đế (11) hay Phật Tánh (12) ở trong mỗi người. Thói quen chống đối hay phản kháng ở trong bạn chỉ làm cho tự ngã của bạn mạnh hơn (47). Chỉ đơn thuần như thế! Khi bạn không nhận thức được bản chất chân thực của bạn là ai, ban sẽ cố tạo cho mình một cá tính, một nhân cách (39) do sự sáng tạo vô vọng của trí năng để thay thế cho con người thần thánh, chân thật, sáng chói, tuyệt vời vẫn luôn sẵn có ở trong mình.
Khi một kinh nghiệm gì của bạn đi đến hồi kết thúc - một buổi tiệc với bạn bè, một kỳ nghỉ mát, con cái của bạn trưởng thành muộn dọn ra riêng - bạn như chết đi một phần nào. Cách nhìn này che lấp đi bản chất chân thực của chính bạn. Nhưng trong thực tế, bạn chỉ làm mạnh thêm ảo tưởng về một cái Tôi ở trong mình (29),