Nó xô đẩy người bạn trai thề sông hẹn biển, thích nói cùng tình nhân của mình yêu kẻ ấy lắm lắm và đặc biệt là họ dễ dàng bội bạc với lời thề bởi lúc tuyên thệ họ không dùng lý trí để ý thức trách nhiệm của điều mình quyết định, mà chỉ dùng tình cảm là thứ tình lửa rơm. Họ đứng khoanh tay nhìn bè bạn chơi. Một tiếng họa mi, vài đợt gió xuân kéo mình rào rạt trên mái nhà, vừng thái dương từ dưới mí nước biển bò lên đốt đỏ một khu trời, gà eo óc gáy báo hiệu một ngày mới, chuyến về của người mẹ từ lâu xa vắng, lên đường để du lãm dịp hè, nhà có khách sang vân vân và vân vân.
Vào những chiều thu cô độc họ lấy ra đọc như người đọc kinh nhựt tụng. Xin bạn hiểu cho ở đây tôi nói tâm tính tự nhiên. Ngoài ra hiện tượng xuất tinh trên, vào tuổi dậy thì, người bạn trai buổi ban đầu không khỏi ngạc nhiên vì thấy ở gần cơ quan sinh dục của mình có những dương mao và những khi bang quang đầy nước tiểu hay khi bị những hình ảnh ô uế về xác thịt xâm chiếm óc tưởng tượng, thì cơ quan sinh dục chánh bị cứng lên vì sung máu.
Thầy giáo còn xa lạ với tâm hồn tuổi xuân bất mãn họ, mỉa mai về tương lai họ. Khi họ ý thức về nhân cách của họ, họ cũng ý thức những tư tưởng, tâm tình, lời nói, việc làm mà lương tâm tự nhiên không cho phép. Ngày xưa chế độ gia đình cứ trói buộc sự khai trí của bạn gái một phần nào, nên ở nhiều lĩnh vực trí thức họ vắng bóng.
Nó rào rạt tận đáy lòng của họ. Không biết dị kỳ tướng có luôn luôn dị kỳ tài không, nhưng tài chí, đứctính thường đâu có ăn thua lắm với tướng diện. Tình yêu của bạn được bộc lộ ra trong những lời nói, thái độ cung kính con người mà bạn sẽ trao thân đổi phận.
Nhưng vào buổi dậy thì chúng được đầy đủ phát triển. Bạn gái không phải không bị nhục tình cám dỗ nhưng có thể dễ dàng đứng trên lãnh vực ái tình thuần tình cảm để tiếp chuyện lâu với người yêu. Mà gặp xi nê khiêu dâm thì tâm hồn họ tất dễ biến thành một chuồng lợn.
Mà tính việc nhỏ, cần tế nhị cũng chưa chắc họ làm xong. Trong trận giặc với xác thịt ta làm cho mình sống hoàn toàn tự do, thứ tự do của tâm hồn, thứ tự do của người không buộc trói trong bản năng tính dục. Những cơn nỗi phồng của người lạc quan ấy lại xẹp xuống thế lại bằng bầu khí sầu thảm tợ tang ma.
Những mộng lớn của 90% nam thanh đều quay quần xung quanh những vấn đề đó. Khủng hoảng nầy nguy hiểm nhất trong các cuộc khủng hoảng tâm lý bạn trai. Gia đình họ có chuyện lôi thôi, họ tự xen vô giàn xếp.
Giải thích cho họ thấy lý do nào có vũ trụ và nhân sinh. Thị quan đã gỡ trong ký ức họ từ trước những đường cong của lông mày, chiều dài của mũi sọc dừa, làn môi mỏng, sóng mắt long lanh như nước mùa thu, thì gặp bạn gái nào hơi hợp nhãn họ tưởng bạn gái ấy có đủ các điển trên. Bạn là một thành phần trong tầng lớp người mà gia đình quốc gia, nhân loại đặt bao hy vọng ở ngày mai.
Ơû thời nầy, sự tự do được quá đề cao. Chúng tôi biết có nhiều lòng trai khi yêu ai có thiện chí lắm, có những ý tưởng trong sạch cao cả lắm, nhưng cứ chung mà nói, ái tình của họ mặc dầu họ không ý thức, tàng trữ yếu tố xô đẩy họ đến chỗ chiếm hữu người bạn gái mà họ mến yêu. Quả thật tình yêu theo kinh thánh nói mạnh như sự chết, nó chi phối hết mọi hạng người, kể cả kẻ khùng khịu.
Họ không khinh người, nhưng thương hại kẻ không cấp bằng, tiếc sao lại có kẻ thất nghiệp, bực dọc người lớn không trị được hạ cấp, bất mãn sao người già hủ lậu, tủi nhục khi xã tắc đảo điên, phẫn uất khi cương thường đỗ nát. Lúc cao hứng, bạn trai bạn trai có thể cho một hay hai sự hiểu biết của mình là lý tưởng, là tận cùng của chân lý để rồi sau một thời gian thấy đầu óc mình còn xốp, lý lẽ của mình còn nhiều lỗ hở. Phản ứng tâm lý đối ngoại của họ khi bị ai đả kích là quần quằn, quạu quọ.