Tuy nhiên, mọi cuộc khủng hoảng không chỉ biểu thị mối nguy hiểm mà còn cho thấy cơ hội thay đổi tình thế. Họ luôn luôn khó chịu và bồn chồn. Tình hình này diễn ra đặc biệt khi tôi phải lo nghĩ hay dấn thân vào lối mòn âu lo.
Aldous Huxley sáng tác tập tiểu thuyết nhan đề Island vào những năm cuối đời khi ông quan tâm khá nhiều đến các giáo lý tâm linh. Ông đã đề cập đến “sự vâng phục” vài lần. Tình yêu xuất hiện dưới dạng một trạng thái thường hằng cho đến nay vốn rất hiếm hoi – cũng hiếm như số người tỉnh thức vậy.
Tuy nhiên, sự vâng phục đích thật là cái gì đó hoàn toàn khác. Hãy chắc rằng cơ thể bạn hoàn toàn thư giãn. Khi bạn nói “không” với một người hay một hoàn cảnh, hãy để nó xuất phát không phải từ phản ứng mà từ tri kiến sáng tỏ, từ sự nhận biết sâu sắc về điều nào đúng và điều nào không đúng đối với bạn ở thời điểm đó.
Tình hình này khiến cho bạn không ngừng bận tâm đến quá khứ và tương lai, nên không sẵn lòng chấp nhận và trân trọng khoảnh khắc hiện tại và cho phép nó diễn ra. Khi những cảm giác đau khổ xuất hiện trở lại, bạn sẽ cảm thấy chúng còn hung hãn hơn trước kia, và tệ hại hơn nữa là giờ đây bạn lại cho rằng người yêu của mình chính là nguyên nhân gây ra đau khổ! Nghĩa là bạn phóng chiếu chúng ra ngoài và công kích người ấy với tất cả sự thô bạo tàn ác tiềm phục sẵn trong nỗi đau khổ của bạn. Nó khiến cho bạn hạnh phúc, khiến cho bạn cảm thấy mình tài giỏi, và nó có thể trở thành một bộ phẫn trong con người bạn hay trong con người bạn cho là mình.
Hãy lắng nghe các âm thanh; đừng phán xét chúng. Có lẽ chúng ta sẽ hỏi: “Mấy giờ ư? À, dĩ nhiên là bây giờ. Mặc dù có những lúc thoáng hiện ngắn ngủi, tình yêu không thể triển nở trừ phi bạn thường xuyên thoát ra khỏi sự đồng hóa với tâm trí, và sự hiện trú của bạn đủ mạnh để làm tan biến đi cái quầng chứa nhóm đau khổ - hay ít ra bạn có thể trự ở hiện tiền như là chủ thể quan sát cái đang là.
Bạn vẫn có thể thưởng thức các lạc thú chóng tàn của thế giới này, nhưng tuyệt không cần phải bám chặt vào chúng nữa, cho nên bạn không cần phải bám chặt vào chúng nữa. Vì vậy, hãy dùng cơ thể nội tại của bạn làm cánh cổng, qua đó bạn tiến sâu vào cõi Bất thị hiện, và giữ cho cánh cổng đó luôn rộng mở để cho bạn thường xuyên kết nối với Cội Nguồn. Bạn có biết câu chuyện về thiền sư Bảo Tích ở núi Bàn Sơn (Banzan baoji) không? Trước khi trở thành vị Thiền sư vĩ đại, ngài đã dành nhiều nam đi tìm giác ngộ, nhưng nó cứ vuột khỏi tầm tay ngài.
Thí dụ sau rút ra từ một dụ ngôn của Chúa Jesus vốn thường hay bị giải thích sai lạc về người thợ xây dựng. Quá khứ không thể tồn tại trong sự hiện trú của bạn. Và xúc cảm gì nảy sinh bởi cái thông điệp liên tục ấy? Dĩ nhiên là sợ hãi.
Có lẽ buổi hội thảo kế tiếp sẽ có câu trả lời, có lẽ là loại kỹ thuật mới ấy. Sự thật là hầu hết mọi người cũng giống như vậy, đều luôn nghe thấy một hay vài giọng nói vang lên trong đầu họ: các tiến trình suy nghĩ này diễn ra một cách tự phát mà bạn không nhận ra mình có sức mạnh ngưng dứt được chúng. Hãy tri cảm các khoảng hở ấy.
Xung đột giữa các ý nghĩ hời hợt và các tiến trình tâm trí bất thức chắc chắn thường xảy ra. Cái quầng đau khổ của họ muốn được phản hồi chứ không muốn được thấu hiểu. Hơn nữa, bao lâu bạn còn bị đồng hóa với tâm trí của mình, thì tự ngã vẫn luôn điều khiển cuộc sống của bạn, như đã nêu ra trước đây.
Dưới ánh sáng soi rọi từ ý thức của bạn, lúc ấy cái khuôn mẫu mê muội này sẽ nhanh chóng tan biến đi. Đó là tất cả những gì bạn có được. Người ta không dễ dàng nhìn rõ chân tướng của chúng bởi vì chúng chiếm phần khá lớn trong đời sống bình thường, chúng đích thị là sự bất mãn thường trực trong khối nhiễu loại hậu trường của cuộc sống.