Tôi căn cứ vào ngòi bút của nguyễn Du để vẽ lại bộ mặt thực của những bạn trai có bụng dạ, ngôn ngữ, tác vi sở khanh. Đời họ trở nên phiền toái. Lấy ái tình, nhất là nhục tình là điều quái gỡ chỉ có sự tu hành là quý trọng, còn yêu nhau, có con cái là bậy, đáng khinh.
Họ có lý vì chính Horace đã nói về Virgile, bạn của ông: Là phân nữa của tâm hồn tôi: Dimidium animae meae. Bạn trai không khác nhiều ông chồng, nhiều người cha trong gia đình, chiều chiều nằm yên trên ghế bố đọc sách, ngắm cảnh, hút thuốc cố ý tránh sự ồn ào của con cái, của cuộc nội trợ. Khởi đầu chương nầy tôi đã nói với bạn.
Người sáng thế, cứu thế, quan phòng vạn vật: tất cả đều do tình yêu vô bờ bến của người. Mà thời gian họ chú ý như vậy rất ngắn. Vì bị bỏ liều nên một số lớn thanh niên ngày nay vô tình sống trong bao nhiêu tội ác về xác thịt rất tổn hại cho sức khỏe cũng như tinh thần chúng.
Bạn hãy tập tách biệt lòng bạn yêu những vật phàm. Ít bữa sau không rẽ nữa, hớt cho thấp lè tè ở mép tai, chải cho ốp bọc vô đầu hình bầu dục cho đầu giống trái dưa hấu. Người thông minh là người biết rộng mà không nhớ làm sao thông minh.
Còn cách chung đ àn ông tham ván bán thuyền nếu không bị những kết quả sinh lý trói buộc có thể dễ dàng quăng neo về bến cũ. Khốc hại nữa là nó làm cho bạn trai tác ác mà vẫn ngoan cố. Cũng có những bạn trai thân thể phụ nhược ưa cảnh sống ao tù.
Họ tìm đủ cách để cắt nghĩa tốt các khuyết điểm. Bạn trai buổi dậy thì có rất nhiều thứ mâu thuẫn đó. Tính của bạn trai sở khanh ngoài ra giả dối phách lối.
Vấn đề tế nhị, phức tạp, hơi khó nói thẳng. Một Phao lo, một Vincent de Paul, một Phan văn Minh chẳng hạn. Lắm lúc lười biếng học tập nhưng họ ham mê cấp bằng vì chứng chỉ nầy hứa cho họ tương lai rực rỡ.
Cửa đời họ khép lại vì tâm hồn mất diễn cảnh. Họ nói thao thao bất tuyệt hằng giờ những điều nhận xét cho kỹ là vô giá trị. Tôi muốn lấy ví dụ đó để làm sáng tỏ một góc cạnh của ái tình và nhục tình.
Thì Tạo hóa cũng đã sáng tạo. Năng lực chú ý của họ bị chi phối bởi bao nhiêu sức mạnh cám dỗ của các vấn đề thời cuộc, của màn ảnh, sách báo, tuồng, kịch, quảng cáo và nhất là bởi ái tình. Ông từ hỏi có phải giáo sư đi du lịch không? Giáo sư vội thưa: không.
Biết bao nhiêu cây bút có thẩm quyền đã ca tụng tình cao cả nầy. Coi chừng nhiều cái được thích ưa hay oán ghét theo từng thời đại. Nhưng vào buổi dậy thì chúng được đầy đủ phát triển.